02.09.2021.
Prema podacima Narodne banke Srbije, upotreba najsavremenijih oblika plaćanja u našoj zemlji nastavlja da se povećava i u drugom tromesečju 2021. godine. O tome govori podatak da je na kraju drugog tromesečja 2020. godine ugovorenu uslugu elektronskog bankarstva imalo 2.933.227 korisnika (fizička i pravna lica), a na kraju drugog tromesečja ove godine – 3.308.616 korisnika, što predstavlja povećanje od 12,80%. Rast broja korisnika koji su ugovorili uslugu mobilnog bankarstva još je veći – sa 1.921.347 korisnika na kraju drugog tromesečja 2020. godine na 2.556.111 korisnika na kraju drugog tromesečja 2021. godine, što predstavlja povećanje od 33,04%. Povećanje je primetno i u odnosu na prvo tromesečje ove godine – broj korisnika fizičkih i pravnih lica elektronskog bankarstva veći je za 3,51%, a kod mobilnog bankarstva rast iznosi 12,32%. Navedeni rast veći je od porasta zabeleženog između prethodna dva tromesečja – četvrtog tromesečja 2020. godine i prvog tromesečja ove godine, budući da je u tom periodu rast broja korisnika elektronskog i mobilnog bankarstva iznosio 1%, odnosno 5%.
Upotreba elektronskog i mobilnog bankarstva od strane fizičkih i pravnih lica takođe je znatno porasla, posebno kada je reč o mobilnom bankarstvu, tako da je broj transakcija izvršenih putem mobilnog telefona za 39,13% veći nego u drugom tromesečju 2020. (porast sa 9.060.021 transakcije na 12.605.089 transakcija), a za 3,65% veći nego u prethodnom tromesečju. Kada je reč o elektronskom bankarstvu, u odnosu na drugo tromesečje 2020. godine, broj izvršenih transakcija porastao je za 22,83% – sa 33.656.918 transakcija na 41.340.660 transakcija, a u odnosu na prvo tromesečje 2021. godine za 15,15%.
Na kraju drugog tromesečja ove godine, ukupan broj platnih kartica iznosi 9.920.270 – za 8,80% više nego u isto vreme 2020. godine i 2,84% više u odnosu na stanje na kraju prvog tromesečja ove godine. Ukupan broj plaćanja karticama naših građana u trgovinama u našoj zemlji u drugom tromesečju 2021. iznosi 89.710.736, što predstavlja rast od 28,36% u odnosu na broj plaćanja izvršenih u istom tromesečju 2020. godine. S druge strane, zabeleženo je 4.998.789 plaćanja karticama inostranih pružalaca platnih usluga u našim trgovinama – čak za 112,21% više nego tokom drugog tromesečja 2020, što svedoči o oporavku turizma, odnosno rastu dolaska stranih turista u našu zemlju u poređenju s prethodnom godinom.
U proteklom tromesečju banke su povećale i broj bankomata, kojih je na kraju drugog tromesečja ukupno bilo 3.122, što je za 58 uređaja više nego krajem marta 2021. i 168 više nego u drugom tromesečju prošle godine. Proširenje prihvatne mreže za platne kartice još je primetnije kod POS terminala, kojih je korisnicima na raspolaganju 109.787, odnosno za 14.617 više nego u istom tromesečju 2020. Činjenica da je POS terminala za čak 10.486 više nego na kraju prvog tromesečja 2021. svedoči o nastavku rasta korišćenja bezgotovinskih vidova plaćanja. To pokazuje da kartična plaćanja, zahvaljujući i brojnim merama koje je preduzela Narodna banka Srbije tokom prethodnih nekoliko godina, postaju sve isplativija trgovcima u našoj zemlji, prvenstveno kada je reč o plaćanjima nacionalnom platnom karticom DinaCard.
Zahvaljujući saradnji s Bankom Poštanska štedionica a.d. Beograd, proširena je funkcionalnost domaće platne kartice, tako da klijenti ove banke mogu svojom DinaCard-PostCard karticom plaćati na rate, i to do šest mesečnih rata u svim objektima Maxi, Tempo, Shop&Go i MegaMaxi počev od 6. aprila. Istom karticom, na taj način, danas je moguće plaćati na rate u više od 40 prodajnih objekata i trgovinskih lanaca, kao što su Idea, Roda, Mercator, Univerexport, DIS, Aman, Gigatron, Tehnomanija, WinWin i drugi.
Porastao je i broj internet prodavnica, kojih ima 2.492, što je za 11,70% više nego krajem marta ove godine, a čak za 77,37% više nego na kraju drugog tromesečja 2020. Ne smanjuje se ni popularnost kupovine robe i usluga preko interneta, te je tako broj dinarskih plaćanja (odnosno na sajtovima srpskih trgovaca) iznosio više od 5,4 miliona, dakle za 70,99% više nego u drugom tromesečju 2020. godine. Takođe, vrednost pomenutih transakcija iznosila je preko 13,1 milijardu dinara, što je za 80,32% više od vrednosti izvršenih plaćanja u drugom tromesečju 2020. Kada je reč o transakcijama u evrima i američkim dolarima, rast broja plaćanja nešto je skromniji – 30,83% odnosno 21,06%, dok vrednost plaćanja beleži znatniji rast, te tako za evro iznosi 107,48%, a za dolar 124,86%.
Rastu upotrebe bezgotovinskih plaćanja u zemlji doprineo je rast korišćenja instant plaćanja. Da je poverenje korisnika u IPS NBS sistem sve veće, pokazuje prosečan dnevni broj izvršenih plaćanja za drugo tromesečje 2021. godine, koji iznosi 117.739 – za 26,58% više nego u prvom tromesečju ove i za čak 75,56% više nego u drugom tromesečju prethodne godine. O dinamici korišćenja instant plaćanja svedoči i novo obaranje dnevnog rekorda zabeleženo 15. aprila, kada je realizovano 205.525 plaćanja. Napominjemo da je JP „Pošta Srbije” omogućilo instant plaćanje naknada, taksa i drugih troškova u korist računa organa javne uprave na preko 4.000 šaltera širom zemlje. Time je napravljen još jedan značajan korak ka smanjenju korišćenja papirnih platnih naloga za izvršavanje plaćanja, ali i za dokazivanje plaćene usluge organu javne uprave, odnosno ka digitalizaciji javnih usluga u našoj zemlji. Kako bi se građani i privreda mogli informisati o instant plaćanjima i njihovim prednostima i pojedinostima u vezi sa ovim najsavremenijim i najbržim oblikom plaćanja, Narodna banka Srbije pokrenula je internet prezentaciju – IPS (Instant plaćanja Srbije).
Dostupnost usluge plaćanja računa/faktura skeniranjem NBS IPS QR kôda u drugom tromesečju dodatno je proširena, nakon što su je još dve banke stavile na raspolaganje svojim klijentima. Reč je o usluzi putem koje korisnici komunalnih, telekomunikacionih i svih drugih usluga mogu lako i veoma jednostavno izvršiti plaćanje skeniranjem prikazanog NBS IPS QR kôda na računu/fakturi, bez ručnog ukucavanja naloga za plaćanje. NBS IPS QR kôd već koriste preduzeća koja izdaju veliki broj mesečnih računa/faktura, kao što su JP „Elektroprivreda Srbije”, JKP „Infostan tehnologije”, Telekom Srbija a.d., Telenor d.o.o., JKP „Informatika” Novi Sad, A1 Srbija d.o.o., SBB d.o.o., Merkur osiguranje a.d.o., DDOR Novi Sad, Uniqa osiguranje a.d.o. i drugi, a mogu ga koristiti i svi ostali poverioci ako žele da svojim dužnicima pojednostave postupak plaćanja. Za tu svrhu Narodna banka Srbije je na svojoj internet prezentaciji omogućila tehničku pripremu (generisanje) NBS IPS QR kôda.
Grafički pregled podataka u vezi s pružanjem platnih usluga i izdavanjem elektronskog novca za drugo tromesečje 2021. godine možete pronaći na internet prezentaciji Narodne banke Srbije u delu za statistiku platnog sistema – Pregled podataka u vezi sa pružanjem platnih usluga i izdavanjem elektronskog novca za drugo tromesečje 2021. godine.
Sektor za platni sistem
