23.02.2022.
Pitanja: Kakvim numizmatičkim novcem raspolaže Narodna banka Srbije? Koji su najskuplji primerci? Kako funkcioniše kupovina? Da li ima zainteresovanih kupaca? Da li građani mogu u Narodnu banku Srbije da donesu na procenu stare primerke novčanica?
Odgovor: Narodna banka Srbije čuva, obrađuje i izlaže Numizmatičku zbirku, u kojoj su zastupljeni primerci novca još iz vremena njegove najranije pojave na teritoriji Republike Srbije. Među najstarije ubrajaju se primerci koji potiču iz antičkog grčkog perioda, potom rimskog, vizantijskog, srpskog srednjovekovnog perioda i nadalje, sve do savremenih novčanih izdanja, a najveća vrednost zbirke upravo je to što ona može da osvetli upotrebu novca na našem tlu u različitim istorijskim epohama. Teritorija Srbije je vekovima bila prostor intenzivnih istorijskih događanja, mešanja uticaja različitih i velikih civilizacija koje su se ovde smenjivale, ali i prostor nastajanja lokalnih, autohtonih izraza koji su se pod njihovim uticajem razvijali. Svedoke ovih dinamičnih promena predstavljaju i nalazi novca koji se u Narodnoj banci Srbije mogu videti na stalnoj izložbenoj postavci Numizmatičke zbirke, koja je priređena u centralnom holu zgrade u Ulici kralja Petra 12 u Beogradu. Takođe, ističemo i to da je Numizmatička zbirka Narodne banke Srbije neotuđiva, a dopunjuje se primercima koji treba da upotpune sliku novčanog opticaja u dugom periodu istorije našeg tla, i to u skladu s propisima kojima se uređuju javne nabavke.
Takođe, Narodna banka Srbije izdaje numizmatički novac, uglavnom od plemenitih metala, kako bi obeležila značajne događaje i jubileje, kao i komercijalna pakovanja serija kovanog novca najnovijih izdanja. Ova izdanja numizmatičkog novca Narodna banka Srbije prodaje u svom sedištu u Beogradu i u filijalama u Beogradu, Novom Sadu, Kragujevcu, Užicu i Nišu po cenama koje objavljuje na svom zvaničnom internet sajtu (https://nbs.rs/sr/novac-i-placanja/numizmatika/).
Narodna banka Srbije ne obavlja tržišnu procenu starog novca, s obzirom na to da na nju utiče čitav niz faktora, među kojima su mnogi vrlo neodređeni i izrazito promenljivi. Tako na tržišnu cenu starog novca, pored parametara kao što su stepen očuvanosti primerka, njegova retkost, zastupljenost, odnosno učestalost na tržištu, utiče i čitav niz varijabilnih faktora, poput tzv. ljubiteljskog aspekta, kada iz sasvim posebnih i ličnih razloga neko želi da poseduje pojedine primerke starog novca, zbog čega je spreman da za njih izdvoji veći iznos od drugih koji su za taj novac zainteresovani.
S druge strane, na tržišnu procenu, koja se zaista često menja, utiču i faktori poput razloga iznošenja određenih primeraka na tržište, bilo da je to slučaj kada oni potiču iz nekog nasleđa za koje naslednik ne iskazuje interesovanje, ili pak nekih drugih razloga koji diktiraju njihovo iznošenje na tržište, a kada je cilj što brža prodaja.
Međutim, građani se o tržišnoj proceni starog novca mogu obavestiti u numizmatičkim društvima koja deluju u njihovom gradu, kao što je to Srpsko numizmatičko društvo u Beogradu, koje povremeno organizuje aukcije starog novca i ima procenitelje specijalizovane za novac iz pojedinih istorijskih epoha.
Kabinet guvernera
