24.11.2022.
Mobilno i elektronsko bankarstvo
Upotreba najsavremenijih oblika plaćanja u našoj zemlji nastavlja da raste i u trećem tromesečju 2022. godine. O tome govori podatak da su na kraju trećeg tromesečja ugovorenu uslugu elektronskog bankarstva imala 3.705.972 korisnika (fizička i pravna lica i preduzetnici), što predstavlja povećanje od 9,13% u odnosu na isti period prethodne godine. Broj korisnika usluge mobilnog bankarstva raste još brže i iznosi 3.332.306, što predstavlja povećanje od 23,76%. Pored broja korisnika, porastao je i ukupan broj transakcija koje putem digitalnog bankarstva obavljaju fizička i pravna lica. Dok je broj izvršenih transakcija upotrebom elektronskog bankarstva smanjen za 2,58%, broj izvršenih transakcija putem mobilnog bankarstva se povećao za 27,31% u odnosu na treće tromesečje 2021. godine.
Platne kartice i prihvatna mreža
Na kraju septembra, ukupan broj izdatih platnih kartica bio je 10.540.487, što je za 3,32% više nego u isto vreme 2021. godine. Tokom trećeg tromesečja ove godine, građani su u trgovinama u našoj zemlji izvršili 109.440.248 plaćanja platnim karticama, što predstavlja rast od 18,92% u odnosu na broj plaćanja u istom tromesečju 2021. godine. S druge strane, zabeleženo je čak 10.425.396 plaćanja karticama inostranih pružalaca platnih usluga u našim trgovinama, što je za 32,19% više nego tokom trećeg tromesečja 2021. i preko tri miliona plaćanja više nego u prethodnom tromesečju.
Na kraju trećeg tromesečja broj bankomata iznosio je 3.037, što predstavlja umanjenje od 3,56% u odnosu na isto tromesečje 2021. S druge strane, primetno je proširenje prihvatne mreže za platne kartice, tj. POS terminala, kojih je 120.232, što je za 7,89% ili za 8.788 uređaja više nego u trećem tromesečju 2021.
Kada je reč o internet prodavnicama u Republici Srbiji (virtuelnim prodajnim mestima), krajem septembra bilo ih je 2.985, odnosno za 15 više nego u isto vreme 2021. godine.
Kupovina preko interneta
O rastu popularnosti kupovine robe i usluga preko interneta svedoče i najnoviji podaci Narodne banke Srbije. Broj dinarskih transakcija kojima su građani obavljali kupovinu preko interneta iznosio je 7,8 miliona i za 55,52% viši je nego u trećem tromesečju 2021. godine. Vrednost pomenutih transakcija bila je 21 milijarda dinara, za 63,70% viša od vrednosti izvršenih plaćanja u trećem tromesečju 2021. Usled ustaljene dostupnosti inostrane robe i usluga putem interneta na domaćem tržištu, u minulom tromesečju transakcije izvršene u evrima porasle su za 56,94% (1,7 miliona naspram 1,1 miliona transakcija) u odnosu na pre godinu dana, dok je njihova vrednost veća za 82,67% (102,8 miliona naspram 56,3 miliona). U trećem tromesečju ove godine, nešto slabiju dinamiku rasta beleže i plaćanja u američkim dolarima, čiji rast u odnosu na isti period prošle godine iznosi 30,91% (1,1 milion naspram 831 hiljadu) za broj transakcija i 32,61% (32,4 miliona naspram 24,4 miliona) kada je reč o njihovoj vrednosti.
Instant plaćanja – IPS NBS sistem
Rastu upotrebe bezgotovinskih plaćanja u zemlji nastavlja da doprinosi rast korišćenja instant plaćanja. U IPS NBS sistemu broj transakcija u trećem tromesečju 2022. godine porastao je za 20,82%, tj. 2,2 miliona instant plaćanja više nego u trećem tromesečju 2021. godine. Prosečan dnevni broj izvršenih plaćanja u trećem tromesečju 2022. godine iznosi 142.956 i veći je za približno 25 hiljada nego u istom tromesečju 2021. godine.
Dodatne usluge koje su omogućene u IPS NBS platnom sistemu, pored osnovne mogućnosti slanja instant (kreditnog) transfera bilo kom primaocu s tekućim računom u banci, odnose se na plaćanja:
Podsećamo i na to da je Narodna banka Srbije, u nameri da se građanima i privredi omogući pravovremeno informisanje o instant plaćanju i njegovim prednostima kao najsavremenijem i najbržem obliku plaćanja, u julu prošle godine pokrenula internet prezentaciju – IPS (Instant plaćanja Srbije), na stranici https://ips.nbs.rs.
Zaključivanje ugovora o finansijskim uslugama na daljinu
Nastavljen je trend rasta broja zaključenih ugovora na daljinu između banaka i korisnika finansijskih usluga u Republici Srbiji. Naime, tokom trećeg tromesečja 2022. godine na ovaj način zaključena su 39.494 ugovora, što predstavlja rast od 23,93% u odnosu na isto tromesečje prethodne godine. Od tog broja, 35.115 ugovora zaključeno je elektronskim putem (za 31,30% više nego istog tromesečja prethodne godine) i 4.379 ugovora video-identifikacijom korisnika (za 14,51% manje nego istog tromesečja prethodne godine). Posmatrano od početka godine, potvrđena je dinamičnost kumulativnog rasta korišćenja ove usluge i u prva tri tromesečja 2022. godine zaključena su 113.943 ugovora na daljinu, što je gotovo isti broj ugovora na daljinu zaključenih u čitavoj 2021. godini (116.401).
Posmatrano po vrsti finansijskog proizvoda, građani su u većoj meri koristili mogućnost ugovaranja na daljinu u trećem tromesečju 2022. godine u odnosu na isto tromesečje 2021. godine prilikom ugovaranja dozvoljenog prekoračenja računa za 2,03% (7.502 naspram 7.353), gotovinskog kredita za 39% (23.818 naspram 17.135), štednje po viđenju / oročene štednje za 54,74% (3.152 naspram 2.037) i ostalih usluga za 5,34% (2.961 naspram 2.811), dok su u manjoj meri otvarali tekuće račune za 18,57% (2.061 naspram 2.531).
Grafički pregled podataka u vezi s pružanjem platnih usluga i izdavanjem elektronskog novca za treće tromesečje 2022. godine možete pronaći na internet prezentaciji Narodne banke Srbije u delu za statistiku platnog sistema.
1) Zaključno sa septembrom ove godine, usluge putem tehnologije deep link omogućilo je dvanaest banaka.
2) U trenutku objavljivanja ovog saopštenja šest banaka pruža uslugu „Prenesi”. Banke koje pružaju ovu uslugu mogu se pronaći na linku: https://ips.nbs.rs/pregled-usluga.
Sektor za platni sistem
